Konya'da bir baruthane olduğunu biliyor muydunuz? Evet belki de haftada bir kez önünden geçtiğiniz yerde Konya Baruthanesi bulunu...

Konya Baruthanesi (Güherçile Yapım Evi)




Konya'da bir baruthane olduğunu biliyor muydunuz?
Evet belki de haftada bir kez önünden geçtiğiniz yerde Konya Baruthanesi bulunuyordu. Burası Larende Caddesi'nde eski Matbaacılar Sitesi'nin yerinde olan binadır.
Bu baruthanenin ilk olarak ne zaman yapıldığı bilinmemekle birlikte II. Mahmud döneminde genişletilmiş, yangından sonra II.Abdülhamid Han'ın emriyle yeniden yaptırılmıştır.

Mehmet Önder, Konya Baruthanesi'ni şöyle anlatır:  

Geniş çorak topraklara sahip olan Konya ili, birçok şehir ve kasabalar gibi, yüzyıllar boyunca Osmanlı ordusu ve donanmasının barut ihtiyacım karşılamış, barut yapımında ham madde olan güherçile (potasyum nitrat), Konya'da (Kalhane) adıyla tanınan, fabrikalardan sağlanmıştır. Konya'da ilk güherçile fabrikasının ne zaman kurulduğunu kesin olarak bilmemekle birlikte XV. yüzyıldan sonra Konya ve çevresinde güherçileden barut yapıldığını sanıyoruz. 1116 H. (1704 M.) tarihli bir şer'iye sicil kaydından, "Konya Baruthanesinden İstanbul'a güherçile sevki" yapıldığını öğrendiğimiz gibi (1), ayrı. ca, 1182 — 1184 H. (1768 — 1770 M.) yıllarında da, Konya çevresinde Ilgın ve Karaman ilçeleri köylerinde de (güherçile kârhaneler) bulunduğu, bunların (mültezimlerle) toplanarak İstanbul'a gönderildiği anlaşılmaktadır (2).


Konya Güherçile Fabrikası, şehrin bugün Baruthane adıyla bilinen semtinde Sultan Mahmud II. zamanında ve 1250 H. (1834 M.) yılında büyütülmüştür (3). Fabrika, 1298 H. (1880 M.) yılında, tamamen yanmış ve Sultan Abdülhamid II. in emriyle, 1301 H. (1883 M.) yılında yeniden yapılmıştır.

Kapısındaki kitabe:

Güherçile fabrikası ve çevresi krokisi:



Kaynak: Twitter/@konyatarihi

İlgili yer:

0 yorum :